Yapay Zekâ Çağında Meslek Tercihleri Nasıl Şekilleniyor?

Günümüzde yüzümüzü çevirdiğimiz her tarafta yapay zekâ konuşuluyor, şirketler yapay zekâ yahut yazılım sistemlerini hesaba katmadan düşünmüyor ya da adım atmıyor. İstihdam planlarını buna nazaran yapıyor, gelecek öngörülerini yapay zekâya endeksliyor. Üniversite tercihini yapacak öğrencilerin de akıllarındaki en değerli sorulardan biri: Nasıl bir tercih yapmalıyım ki geleceğe emin adımlarla ilerleyebileyim?

Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yelkin Diker Coşkun, yapay zekâ çağında meslek tercihlerinin nasıl şekillendiğine ait görüşlerini paylaştı. 

Ülkeler Kendi Yapay Zekâ Ekosistemlerini Oluşturuyor

Yapay zekânın pek çok bölümde daha fazla kullanılır olduğunu anımsatan Prof. Dr. Coşkun, “Yapay zekâ, toplumda üretkenliğin artması, sıhhat hizmetlerinin uygunlaştırılması ve eğitime erişimin artması dâhil olmak üzere çok sayıda olumlu değişiklik yaratma potansiyeline sahiptir. İşletmeleri ileriye taşımak, üretim süreçlerini otomatikleştirmek ve ticari manada kıymetli bilgiler sunmak konusunda çok yardımcı oluyor. Başta Uzakdoğu ülkeleri olmak üzere tüm dünyada ticaret, lojistik, üretim ve siber güvenlik dâhil çeşitli dallarda giderek daha fazla kullanılıyor. Bu nedenle ülkeler kendi yapay zekâ ekosistemlerini de oluşturuyor. Var olan mesleklerin yapay zekâyla iş yapmasını destekliyorlar, böylelikle bu ekosistem gelişmiş hale gelecek. Dünyada yapay zekâ ekosisteminde Japonya ve Çin, ön sıralarda yer alıyor. Ülkemizde de yapay zekâ ekosistemi oluşturuluyor. Münasebetiyle bizde de iş alanlarında bir dönüşüm oluyor.”   

Mavi ve Beyaz Yakalıların İş Tarifi Değişecek 

Prof. Dr. Yelkin Diker Coşkun, yapay zekânın dünya genelinde mavi yaka olarak isimlendirilen emekçi sınıfının yaptığı otomasyona dayalı işler öncelikli olmak üzere 300 milyon tam vakitli işin yerini alabileceğinin öngörüldüğünü anımsatarak şunları kaydetti: 

“Yapay zekânın istihdam üzerindeki tesiri sanayi ihtilalinden farklı olacak. Artık ‘makinelerin’ kolay mekanik araçlar olmayıp, öğrenebilen ve düşünebilen beşerler üzere daha çok ‘işçi’ rolü üstlenmesi, robotlar, objelerin interneti ve kapsamlı bilgi tahliline dayalı akıllı üretim faktörleri, işgücü arz ve talebinin dinamiklerini yine şekillendirecek. Yapay zekâ makul bir algoritması (kendine has sıralı bir mantığı) olan her işe ait çalışma yapabilmektedir. Bu yeteneğini vakitle artıracağı ve analitik düşünmeye dayalı işleri yapan, nitelikli iş gücü olarak anılan beyaz yakalıların iş alanlarını da dönüştüreceği öngörülüyor. Münasebetiyle mavi ve beyaz yakalıların iş tarifi değişecek.”

Eğitim Programları Dönüşecek

Tüm bu gelişmelere paralel olarak eğitim sistemlerinin de dönüşeceğinin altını çizen Coşkun, “Anaokulundan üniversiteye tüm eğitim kurumlarının bu işlerin gerektirdiği nitelikte beşerler yetiştirme süreci de dönüşüme girecek. Bu da meslek planlaması yapacak olan adayların göz önünde bulundurması gereken değerli bir durum” diye konuştu.  

Duygusal Zekâ ve Yaratıcılığı Taklit Edemiyor

Üniversite adaylarına günümüzdeki mesleklerin yok olmayacağı lakin süratli bir dönüşüm geçireceği bildirisini veren Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Coşkun, “Örneğin finans, hukuk, eğitim, toplumsal bilimler ve tıp alanları gelecekte süratli dönüşüme uğrayacak dallar olarak görülüyor. Yükseköğretim programları ders içeriklerini, uygulamalarını ömür uzunluğu öğrenme ideolojisine uygun ve yapay zeka odaklı hale getirebilirse bu küresel dönüşüme uygun mezunlar yetiştirebilir. Yapay zekâ, rutin vazifeleri yerine getirmede çok başarılı fakat insanın duygusal zekâsını ve yaratıcılığını şimdi taklit edemiyor” sözlerini kullandı. 

“Üniversitenin Programlarının Yeniliğini Denetim Edin”

Yapay zekanın bu eksikliğine işaret eden Coşkun, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu nedenle öncelikle mühendislik üzere teknik alanların alt uzmanlıklarının programlara entegre edilmesi, irtibat, sorun çözme ve işbirliği üzere toplumsal maharetlerin kazandırılması için tekrar düzenlenmesi gerekiyor. Alt uzmanlık alanlarının eğitiminin ortaöğretimde başlaması daha kritik ehemmiyete sahip olacak. Örneğin dijital marifetler, yeşil hünerler olarak isimlendirilen sürdürülebilirlikle ilgili hünerlerin yapay zeka ile entegre biçimde eğitime kazandırılması evvel üniversite daha sonra ortaöğretim programlarındaki derslerde kendine yer bulması gerekir. Adaylar tercih devrinde üniversite ve programları bu bakış açısı ile değerlendirmeliler. İlgi duydukları, yetenekleri olan alanla ilgili yükseköğretim programının yeni, yenilikçi teknik düzenlemeleri yapıp yapmadığı, uygulama marifetlerini yapay zekâya uyumlu hale getirip getirmediği, soft maharetler denilen düşünme ve bağlantı marifetleri üzere marifetleri iş alanında uygulama ile ilgili sunulan imkanlara dikkat etmeliler.” 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı